HET MENSELIJK MICROBIOOM
Ondertussen weten we dat we niet alleen leven in ons lichaam. Er zijn zo’n 100 biljoen bacteriën die ons gezelschap houden. De complete collectie van al deze bacteriën noemen we het microbioom. Het grootste deel van het microbioom bevindt zich in de darmen. Je kent deze beestjes wel als je darmflora. Ook in de mond, de maag, op de huid en in de vagina vind je een rijke collectie aan bacteriën terug.
Probiotherapie vertrekt vanuit het menselijk microbioom als centraal punt en beschouwt het menselijk lichaam als holobiont, een verzameling van verschillende soorten, dus zowel eukaryote cellen als micro-organismen. Al deze organismen werken nauw samen, als bouwstenen die elkaar ondersteunen. Ondanks dat het meeste onderzoek zich bezig houdt met het maagdarmkanaal, mogen we het microbioom op andere plaatsen van het lichaam niet vergeten, zoals de huid, de vagina en de mond. Wist je trouwens dat de samenstelling van het microbioom op al deze plaatsen onderling sterk verschilt?
HUMAN MICROBIOME PROJECT
Tot voor kort werd er weinig research gedaan naar het menselijk microbioom. De invloed van het microbioom aangaande menselijke ontwikkeling, fysiologie, immuniteit en voeding was zo goed als onbekend. In 2007 lanceerde het National Institutes of Health (VS) het Human Microbiome Project (HMP). Hun missie is om voor de allereerste keer microbiële gemeenschappen van het menselijk lichaam in kaart te brengen en te analyseren welke rol ze spelen in gezondheid en ziekte.
Het menselijk microbioom start al van voor de geboorte. Studies tonen aan dat er al in de baarmoeder, de placenta en ook in het vruchtwater van de foetus kleine hoeveelheden bacteriën aanwezig zijn. Hoewel de foetus al voor de geboorte in contact komt met bacteriën, krijgt de baby tijdens een natuurlijke geboorte een significante populatie mee via het geboortekanaal van de moeder. Deze moederlijke bacteriesoorten zijn nuttig en noodzakelijk voor onze gezondheid. Ze zorgen voor een grote verscheidenheid aan goedaardige en schadelijke micro-organismen die zich op de huid, in de mond en de darmen van de baby nestelen. Door hun aanwezigheid ontwikkelt de baby een sterk permanent microbioom en een getraind immuunsysteem.
Menselijke cellen maken slechts 43% uit van het totale aantal cellen in ons lichaam. De overige 57% zijn bacteriën, schimmels en eencellige eukaryoten die in onze darmen, in onze mond, op onze huid en in het vrouwelijke voortplantingskanaal leven. In totaal heb je dus meer dan 1,5 biljoen bacteriën!
SAMENSTELLING VAN HET MICROBIOOM
Het microbioom verschilt sterk per locatie. In het spijsverteringsstelsel komen zo’n 400 bacteriesoorten voor, terwijl er in de vagina slechts een 300-tal soorten zitten. Er zijn bovendien verschillende factoren die bepalen hoe je microbioom eruit ziet. Je levensomstandigheden hebben invloed op de diversiteit van bacteriesoorten in je lichaam. Woon je in de woestijn of aan de zee, dan heb je een ander microbioom. Je microbioom is dan weer gelijkaardig aan dat van je familieleden en huisgenoten. En ook je dieet beïnvloedt je microbioom.
De verhouding waarin bacteriën in en op je lijf voorkomen, verschilt dus van persoon tot persoon. Elk persoon heeft zijn eigen uniek microbioom. Je kan het bijna vergelijken met een unieke vingerafdruk!.
DE BACTERIËLE REVOLUTIE
Er is een steeds grotere belangstelling voor het microbioom en meer in het bijzonder voor probiotica. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door de toenemende wetenschappelijke en publieke belangstelling voor het menselijke microbioom: de markt voor farmaceutische en probiotische producten groeit snel, gedreven door de toenemende wetenschappelijke aandacht voor en doeltreffendheid van probiotica, met name darmprobiotica en spijsverteringswelzijn. Zo wordt verwacht dat de probioticamarkt tegen 2022 47,7 miljard euro zal opbrengen, met een CAG van 7,7% (2016-2022). Verder is er een groeiende erkenning van klanten voor en vraag naar veilige OTC-producten met toegevoegde voordelen, wat leidt tot meer financiering voor bedrijven in de genomicasector.